Inteligentne specjalizacje stanowią nowy instrument polityki Unii Europejskiej, mający na celu zobowiązanie poszczególnych regionów państw członkowskich do wyboru tych obszarów, w których chcą się specjalizować i podnosić swoją konkurencyjność. Wybór inteligentnych specjalizacji to proces złożony, długotrwały, biorący pod uwagę uwarunkowania oraz możliwości rozwoju poszczególnych regionów. Wybory nie obyły się bez kontrowersji i głosów niezadowolenia przedsiębiorców działających w branżach, które nie znalazły uznania w poszczególnych województwach. Ale czy jest o co walczyć? Czy zyskanie miana inteligentnej specjalizacji poza prestiżem wiąże się z konkretnymi profitami? Odpowiedź jest jednoznaczna: zdecydowanie tak!
Na rozwój inteligentnych specjalizacji regionów zostanie przeznaczona największa pula funduszy Unii Europejskiej w perspektywie finansowej 2014-2020. W praktyce środki skierowane na projekty badawczo-rozwojowe oraz inwestycje służące stworzeniu infrastruktury B+R skierowane są wyłącznie dla przedsiębiorców realizujących projekty zgodne z wybranymi specjalizacjami. Również w przypadku projektów inwestycyjnych preferowane są inwestycje związane z kluczowymi dla regionu branżami.
Na przykładzie województwa śląskiego widać, iż dokonane wybory znacząco zawężają możliwości wsparcia. Trzy inteligentne specjalizacje województwa śląskiego to ICT, medycyna i energetyka. Kontrowersje wzbudzają również szczegółowo wskazane obszary działalności w poszczególnych specjalizacjach. Można wśród nich znaleźć takie obszary działalności, które poddają pod wątpliwość ich kluczowy wpływ na rozwój regionalnej gospodarki. Dla przykładu przytoczyć można między innymi produkcję elektrycznych gniazdek i wtyczek, działalność pogotowia ratunkowego, praktykę pielęgniarek i położnych, akupunkturę, czy produkcję sprzętu do karaoke. Czas pokaże czy są to obszary, w których przedsiębiorcy zainteresowani są prowadzeniem kosztownych projektów B+R oraz czy ich efektem będzie wprowadzenie na rynek produktów i usług cechujących się wysokim stopniem innowacyjności. Z drugiej strony, pominięto za to takie obszary jak sektor automotive czy przemysł metalowy, dające znaczące możliwości rozwoju oraz wprowadzenia na rynek rozwiązań innowacyjnych nie tylko na skalę naszego województwa czy kraju.
W okresie maj-czerwiec 2016 r. planowany jest pierwszy nabór projektów umożliwiających zarówno realizację konkretnych projektów badawczo-rozwojowych, jak i tworzenie infrastruktury służącej prowadzeniu badań. Da on nam odpowiedź na pytanie, jak kształtuje się potencjał B+R w preferowanych branżach, czy dokonany wybór był słuszny i czy wśród złożonych projektów znajdą się takie, które rozsławią województwo śląskie na arenie międzynarodowej. O naszych obserwacjach i przemyśleniach na pewno Państwa poinformujemy!
